Η 5η Οκτωβρίου είναι αφιερωμένη στους εκπαιδευτικούς όλου του κόσμου. Καθιερώθηκε το 1994 από την UNESCO προκειμένου να τιμήσει πάνω από 60 εκατομμύρια μαχόμενους εκπαιδευτικούς όλων των βαθμίδων της εκπαίδευσης σε όλο τον κόσμο, που με το έργο τους συμβάλλουν καθοριστικά στην ανάπτυξη, την πρόοδο και την ευημερία των κοινωνιών.
Ο ρόλος του εκπαιδευτικού στο σύγχρονο σχολείο είναι πολυδιάστατος.
Δεν περιορίζεται στην απλή μετάδοση της γνώσης αλλά, με αφετηρία τα συγκεκριμένα προβλήματα των μαθητών, γίνεται ρόλος συμβουλευτικός, συνεργατικός, παρωθητικός στην κοινωνικογνωστική περιπέτεια των μαθητών.
Ο αείμνηστος καθηγητής Λιαντίνης εξ άλλου τόνιζε: «στο ψηφιδωτό των επαγγελμάτων ο δάσκαλος δεν είναι η μια ψηφίδα ανάμεσα στις άλλες. Είναι ο καλλιτέχνης νους, ο κοσμητικός και ο επόπτης που φιλοτεχνεί ολόκληρο το ψηφιδωτό. Δημιουργεί, δηλαδή, ανθρώπους και τους υψώνει στην οντολογική μοναδικότητα του νοήμονος πλάσματος».
Στις μέρες μας που όλα αλλάζουν με ραγδαίους ρυθμούς ο εκπαιδευτικός επιδεικνύει μια θαυμαστή προσαρμοστικότητα στα νέα δεδομένα (π.χ. νέες τεχνολογίες) και πορεύεται καθημερινά διαλεγόμενος. Αυτό συνιστά και την αέναη ανανέωσή του, όχι απλώς την δια βίου μάθηση.
Ο συγγραφέας Νίκος Ν. Καζαντζάκης υποστήριζε ότι «ιδανικός δάσκαλος είναι εκείνος που γίνεται γέφυρα για να περάσει αντίπερα ο μαθητής του. Κι όταν πια του διευκολύνει το πέρασμα, αφήνεται χαρούμενα να γκρεμιστεί, ενθαρρύνοντας το μαθητή του να φτιάξει δικές του γέφυρες.»