Παγκόσμια Ημέρα Ξινόμαυρου
Η Παγκόσμια Ημέρα Ξινόμαυρου (International Xinomavro Day) καθιερώθηκε το 2019 με πρωτοβουλία των «Οινοποιών Βορείου Ελλάδος» και γιορτάζεται έκτοτε κάθε χρόνο την 1η Νοεμβρίου, ημερομηνία που ολοκληρώνεται κατά προσέγγιση ο τρύγος της οινικής αυτής ποικιλίας.
Στο πλαίσιο αυτό, οι οινοποιοί της συγκεκριμένης ποικιλίας προσκαλούν τους επαγγελματίες στο χώρο της εστίασης και εμπορίας οίνου, καθώς και τους καταναλωτές, να γευτούν ειδικά τις παραλλαγές του Ξινόμαυρου: ερυθρό, ροζέ, λευκό (blanc de noir), ή ακόμη και orange, νεαρό ή παλαιωμένο, ξηρό ή ημίξηρο, αφρώδες, ημιαφρώδες, γλυκό ή, ως αμπελοοινικό απόσταγμα.
Το Ξινόμαυρο
Το Ξινόμαυρο, η «ντίβα» του ελληνικού αμπελώνα, όπως αποκαλείται, είναι η πιο ευγενής ερυθρή γηγενής ποικιλία της Βόρειας Ελλάδας. Η ονομασία του είναι περιγραφική και προέρχεται από τη σύνθεση των λέξεων όξινο και μαύρο. Καλλιεργείται κυρίως σε ορεινές περιοχές, στη Μακεδονία, στη βόρεια-κεντρική Ελλάδα, αλλά και στη γειτονική βόρεια Θεσσαλία. Το Ξινόμαυρο αποτελεί μία από τις τέσσερις ποικιλίες – πρεσβευτές της Ελλάδας, μαζί με το Ασύρτικο, το Μοσχοφίλερο και το Αγιωργίτικο.
Ως μια πολυδυναμική ποικιλία, το Ξινόμαυρο μπορεί να δώσει κρασιά εξαιρετικά δομημένα, με στιλ και χαρακτήρα που ξεχωρίζει, όπως και με τη δυνατότητα μακρόχρονης παλαίωσης. Επίσης, προσφέρει ένα πλήρες εύρος στους τύπους κρασιών που παράγει: ερυθρούς, ροζέ και λευκούς (blanc de noir), ξηρούς, ημίξηρους, φρέσκους και παλαιωμένους, ημιαφρώδεις, αφρώδεις και γλυκείς τύπου vins de liqueur, αλλά και αμπελοοινικά αποστάγματα.
Τέσσερις είναι οι ζώνες παραγωγής οίνων Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ) της ποικιλίας Ξινόμαυρο: Στη Νάουσα και στο Αμύνταιο τη συναντάμε μονοποικιλιακή ενώ στη Γουμένισσα σε χαρμάνι μαζί με την ποικιλία Νεγκόσκα σε ένα μικρό ποσοστό και στη Ραψάνη μαζί με τις ποικιλίες Κρασάτο και Σταυρωτό ισομερώς.
Επιπλέον, ως οίνο με τον χαρακτηρισμό Προστατευόμενη Γεωγραφική Ένδειξη (ΠΓΕ) συναντάμε το Ξινόμαυρο σε μικρές περιοχές όπως η Επανομή, ο Βελβεντός, η Σιάτιστα και τα Μετέωρα, σε περιφερειακές ενότητες όπως η Θεσσαλονίκη, το Άγιον Όρος, η Πέλλα, η Καστοριά, η Ημαθία, η Πιερία και η Μαγνησία, ή στα γεωγραφικά διαμερίσματα Μακεδονίας και Θεσσαλίας.
Είναι περιοχές γνωστές από την ιστορία της ανθρωπότητας, που έχουν αναδείξει προσωπικότητες όπως ο Αριστοτέλης και ο Μέγας Αλέξανδρος. Εξάλλου στη Μακεδονία, τα αρχαιολογικά ευρήματα μαρτυρούν οινική ιστορία έως 7.000 ετών!
Το Ξινόμαυρο έχοντας προσαρμοστεί εδώ και εκατοντάδες χρόνια στα εδάφη της Βόρειας Ελλάδας, προσφέρει κρασιά με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά εκφράζοντας την μοναδικότητα του κάθε τόπου. Αυτό, άλλωστε, είναι και το κύριο γνώρισμα της ποικιλίας, να εκφράζει την περιοχή και το κάθε αμπελοτόπι στο οποίο καλλιεργείται.
Ως φυτό είναι ζωηρό, ανθεκτικό στις ασθένειες, καλιόφιλο και προτιμά τα ασβεστολιθικά εδάφη. Οι ρώγες του είναι σφαιρικές μέτριου μεγέθους με φλοιό λεπτό και κυανομέλανο. Η σάρκα του μαλακή ενώ ο χυμός του άχρωμος.
Οι οίνοι του Ξινόμαυρου έχουν ισχυρή προσωπικότητα που γοητεύει! Το τυπικό ερυθρό Ξινόμαυρο είναι ρουμπινί με απαλή και μέτρια ένταση. Το μαγικό αρωματικό μπουκέτο του περιλαμβάνει από βιολέτες, κόκκινα και μαύρα φρούτα μέχρι πολτό ελιάς, και από ντομάτα μέχρι μανιτάρια, και καπνό. Είναι υψηλόβαθμο, στόμα γεμάτο οξύτητα και με πλούσιες ταννίνες.
Η στιβαρή του δομή, η υψηλή του οξύτητα, οι τανίνες του και η μακρά του επίγευση το καθιστούν τέλειο συνοδευτικό για πιάτα με αρνί, μοσχάρι ή κυνήγι, ψητά ή μαγειρεμένα με κόκκινη σάλτσα και αποξηραμένα φρούτα.
Όμως η μαγεία του Ξινόμαυρου και των γευστικών συνδυασμών, είναι πλούσια σε κάθε τύπο και στυλ κρασιού. Όπως μία παλαιωμένη εκδοχή του με ένα κρεμώδες ριζότο με μανιτάρια και τρούφα, ένα ροζέ με θαλασσινά και σάλτσα ντομάτας ή απλώς με μία πίτσα ή μία σαλάτα με αποξηραμένες ντομάτες και τυρί φέτα. Η λευκή εκδοχή του με στρείδια. Και όσο αφορά το επιδόρπιο, αξίζει η δοκιμή ενός ροζέ αφρώδη οίνου από Ξινόμαυρο με τάρτα φράουλα!
Συχνά στο εξωτερικό, το Ξινόμαυρο συγκρίνεται εξαιτίας της ιδιαιτερότητας του αρώματος και του χαρακτήρα του με ποικιλίες όπως το Nebbiolo, το Sangiovese ή το Pinot Noir. Προφανώς υπάρχουν κοινά χαρακτηριστικά, όμως στο Ξινόμαυρο βρίσκουμε το άρωμα και την αίσθηση του νοτισμένου αέρα της Ελληνικής γης πλεγμένη ανάμεσα στους ορεινούς όγκους, από τον Όλυμπο στην οροσειρά της Πίνδου και από εκεί στα καταγάλανα παράλια της Χαλκιδικής.
Η διεθνής διαδρομή του Ξινόμαυρου
«Αυτό που κάνει το Ξινόμαυρο τόσο συναρπαστικό είναι πως μοιάζει λίγο με νόθο γιο του Nebbiolo και του Pinot Noir κι αυτές οι δύο ποικιλίες είναι υπεύθυνες για μερικά από τα πιο περιζήτητα και πιο ακριβά κρασιά στον κόσμο, όπως το Barolo» και το Burgundy, ταυτόχρονα όμως (το Ξινόμαυρο) αντιπροσωπεύει πολύ καλύτερη αξία (ποιότητας-τιμής)»: η δήλωση αυτή, που φιλοξενείται σε άρθρο μιας από τις πιο επιδραστικές ψηφιακές πλατφόρμες παγκοσμίως για τη βιομηχανία των ποτών, τη «The Buyer», δεν ανήκει σε κάποιον οινοπαραγωγό της Νάουσας, που θέλει …να παινέψει το σπίτι του, αλλά στον Στιβ Ντάνιελ, επικεφαλής αγοραστή οίνων στη βρετανική Hallgarten & Novum Wines, σύμφωνα με τον οποίο οι πωλήσεις όλων των ξινόμαυρων στο χαρτοφυλάκιο της εταιρείας γνώρισαν το 2018 διψήφιο ποσοστό ανάπτυξης.
Στην ίδια πλατφόρμα, ο εξειδικευμένος αρθρογράφος Τζάστιν Κέι, χαρακτηρίζει το Ξινόμαυρο ως την ποικιλία που μπορεί να παίξει τον ρόλο του …«Χ factor» στην αναγέννηση της ελληνικής βιομηχανίας οίνου. Επισημαίνει μάλιστα πως, ενώ ο χαρακτήρας του Ξινόμαυρου είναι τέτοιος, που θα μπορούσε να κερδίσει τους λάτρεις του Pinot Noir και του Nebbiolo, κατά τη γνώμη του, οι μαλακές -σε γενικές γραμμές- τανίνες και οι -κάποιες φορές- αξέχαστες γεύσεις αυτής της ποικιλίας, της δίνουν μια απήχηση, που θα μπορούσε να την πάει ακόμα πιο μακριά σε δημοτικότητα.
Η υψηλή ποιότητα των κρασιών από Ξινόμαυρο και η συγκριτικά χαμηλή τιμή τους, έχουν «κερδίσει» οπαδούς και στο εξωτερικό. Κι αν μέχρι πριν από λίγα χρόνια τα ελληνικά κόκκινα κρασιά ελάχιστα γνωστά ήταν εκτός των συνόρων της Ελλάδας (αφήνοντας την εξαγωγική πρωτοκαθεδρία στα λευκά, όπως το Ασύρτικο και τη Μαλαγουζιά), σήμερα το Ξινόμαυρο έχει αποκτήσει και «παρατσούκλι» στις ΗΠΑ. «Κάποιοι το αποκαλούν «το Barolo του φτωχού» χάρη στην πολύ καλή τιμή του, σε σχέση με την υψηλή ποιότητά του (η τιμή ενός Barolo μπορεί να αρχίσει από περίπου 20 στερλίνες και να ξεπεράσει τις 200 ή σε κάποιες περιπτώσεις ακόμα και τις 650).
Παγκόσμια Ημέρα Αυστηρής Χορτοφαγίας
Η Παγκόσμια Ημέρα Αυστηράς Χορτοφαγίας (World Vegan Day) πρωτογιορτάστηκε σε διεθνή κλίμακα το 1994, επ’ ευκαιρία της 50ης επετείου από την ίδρυση της «Εταιρείας Χορτοφαγίας».
Την 1η Νοεμβρίου του 1944 ο άγγλος Ντόναλντ Γουότσον, ο επονομαζόμενος και «Πατέρας της Χορτοφαγίας», ίδρυσε την «Εταιρεία Χορτοφαγίας» για να ευαισθητοποιήσει το κοινό της πατρίδας του για τον υγιεινό τρόπο ζωής, χωρίς ζωικά προϊόντα.
Οι επονομαζόμενοι και Vegans (Βίγκανς αποκαλούνται και στην Ελλάδα) είναι οι πιο συνειδητοποιημένοι χορτοφάγοι, που δεν κάνουν καμία έκπτωση στα πιστεύω τους, σε αντίθεση με τους απλούς χορτοφάγους, που γιορτάζουν την Παγκόσμια Ημέρα Χορτοφαγίας την 1η Οκτωβρίου κάθε χρόνου. Η φιλοσοφία και ο τρόπος ζωής των Vegans αποκλείει τη χρησιμοποίηση των ζώων και των προϊόντων τους για τροφή, ένδυση ή άλλο σκοπό. Η «οικο-χορτοφαγική» τους αντίληψη ελαύνεται από ηθικά κριτήρια για τα δικαιώματα των ζώων και το περιβάλλον και δεν είναι αυστηρά ζήτημα υγείας.